De laatste dagen van dit bijzondere jaar nodigen nog steeds uit tot wandelen en voor mij óók tot lezen! Ik heb nogal wat ongelezen boeken over wandelen in de kast staan. De kerstvakantie bleek een mooie tijd om die eindelijk te gaan lezen. Ik beperk me tot twee van de vier die ik las/lees. Allereerst `Met lichte tred´, De wereld van de wandelaar van antropoloog/filosoof Ton Lemaire. Een aanrader voor elke wandelliefhebber, ontdek het zelf. Nu ben ik ´Wanderlust´, A History of Walking van de Amerikaanse schrijfster Rebecca Solnit aan het lezen. Beide auteurs geven een historisch overzicht van wandelen, wie, wat, wanneer. Solnit begint zelfs met de eerste stappen die onze voorouders zetten toen ze zich rechtop gingen voortbewegen. Daarnaast zit er in beide boeken een duidelijke maatschappij kritiek van de auteur. Ook daarom de moeite waard om te gaan lezen! [Lees meer…]
Lezen over wandelen
Herfst
Voorlopig lijkt het weer uit te nodigen om veel te wandelen, prachtig blauwe luchten, schitterende kleuren. Ik zag al op social media de tip om juist te gaan wandelen als het regent omdat er dan niet zo veel mensen buiten zijn. Mijn tip is meer gaan wandelen als anderen dat niet doen. Dus niet op zondag en ook zaterdag is drukker dan doordeweekse dagen. Neem jij die tijd voor jezelf door de week?
Heb jij dat nou ook, het gevoel dat al het online werken van dit moment nooit af is? Als ik met dat gevoel zit en ik ga ´n half uurtje wandelen dan neemt de druk af. Er komt rust en ruimte in mijn hoofd, ik ontspan. [Lees meer…]
Wandelen met al je zintuigen op scherp
Wandelen is goed voor je is. En nu we weer vooral thuis moeten blijven is het ommetje weer in beeld. Laatst trof me de tip om niet steeds in hetzelfde gebied te gaan wandelen. Ik wil hierbij een lans breken om dat juist wel met regelmaat te doen. Als je in je directe omgeving dat zogenaamde ommetje kunt maken zal dat de continuïteit van het wandelen zeker ten goede komen. Maar dat is het niet alleen.
Mij valt altijd weer wat nieuws op als ik mijn ommetje loop. Ook al deed ik hetzelfde rondje gisteren ook ik zie weer een nieuwe plant of ik hoor ineens een vogel die ik gisteren niet hoorde. Als je wat kennis van de natuur opdoet zie/hoor/ruik/voel je steeds meer. Daarbij leer je om goed te observeren en dat komt ook in andere situaties van pas.
Vrijheid en zin in werk*
Om zin in werk te houden in deze online tijden worden er andere vaardigheden van je gevraagd dan ´normaal´. Hoe neem je bv leiding in je eigen leven terwijl je allerlei beperkingen opgelegd krijgt? Welke vrijheid heb je daarvoor? Omdat vrijheid nogal een item is deze dagen zet het mij wel aan het denken over wat vrijheid dan eigenlijk is? Ervaar ik nu een beperking van mijn vrijheid? Nou eigenlijk niet, terwijl ik ook niet alles kan doen wat ik zou willen doen. Is vrijheid echter niet altijd onderhevig aan grenzen? Is leiding nemen niet juist daarmee dealen?
Het verhaal van De Dierenschool schoot me te binnen waar verschillende dieren een aantal vaardigheden leren nl klimmen, zwemmen, hardlopen en vliegen. Uiteraard moet ieder dier dezelfde vaardigheden leren om een 
diploma te krijgen. Dat betekent dat er extra inspanning gevraagd wordt van de eekhoorn om te leren vliegen en van de kraai om hard te lopen. Ondanks dat lukt het ze niet om er hoge cijfers voor te halen. Ondertussen verwaarloost de eekhoorn het klimmen en de kraai het vliegen en krijgen ze daar ook lagere cijfers voor. Het verhaal is een metafoor voor de onzinnige aandacht die er is voor wat je niet kunt en de ermee samenhangende verwaarlozing van wat je wel kunt. [Lees meer…]
Bergwandelen uit een boek
De vakantie staat voor ons. Tijd om tot rust te komen. Heerlijk te gaan wandelen in je favoriete natuurgebied. 
Eindelijk dat boek te lezen dat al zo lang op je stapel ligt. Omdat je vakantie vast anders is dan je in het begin van dit jaar gepland had geef ik je een boekentip. Misschien had je (weer) gepland om in de bergen te gaan wandelen en heb je dat uitgesteld. Dan ben je dit jaar aangewezen op je herinneringen aan die bergen. Daar kan dit boekje, dit kleine juweeltje, bij helpen. Een poëtische lofzang op een berggebied, de Cairngorms in Schotland: ´de Levende Berg´. Waarschijnlijk heb je er al over gelezen want de heruitgave én vertaling van het boek zijn zeer positief ontvangen.
“Hierboven kun je een zintuiglijk leven hebben dat zo zuiver is, dat zo losstaat van elk bevattingsvermogen dat niet in de zintuigen besloten ligt, dat je kunt zeggen dat het lichaam het denken doet. Dat elk zintuig de meest fijnzinnige opmerkzaamheid bereikt, is op zichzelf de totale ervaring. Dit is de onschuld die we verloren zijn. Leven met één zintuig tegelijk om het leven ten volle te ervaren.” Uit: De Levende Berg, Nan Shepherd [Lees meer…]
Vragen
Het is niet de eerste keer dat ik dacht aan mijn eigen stelregel tijdens het wandelen “ hoe meer je weet, hoe meer je ziet, hoort, ervaart, ruikt, voelt.” Om mij heen een kakafonie van vogeltjes. Oh help, ik herken niks meer. Maar dat is natuurlijk niet waar. Koekoek (ha, ha) tjif-tjaf, fitis, staartmees, koolmees, grasmus, zwartkop haal ik er met behulp van mijn kijker wel uit. Ik ben nogal visueel ingesteld, herken nauwelijks geluiden. Gelukkig ben en heb ik wel een goede kijker.
Wat ik wel hoor is dat er veel verschillende vogels zingen. Daar word ik eerst moedeloos van. De braamstruiken 
staan inmiddels vol blad en dus zie je niet meer wie zich erin verschuilt. Idem met de wilgen, meidoorn en andere bomen. Te veel blijft voor mijn ogen verborgen. Wat hoor ik nou weer?
Wandel alleen
Mei, alweer in de 8e week van de intelligente lockdown. Mijn intelligentie bestaat eruit dat ik zo vroeg mogelijk en alleen ga wandelen. Niet veel mensen en wel veel vogels hoor- en zichtbaar. Geen straf dat alleen wandelen, meer een verworvenheid, een uiting van mijn vrijheid. Ik alleen in de natuur. 
Dat opgaan in de natuur is ‘normaal’ datgene wat ik in al mijn werk wil overdragen. Of het nu gaat om natuurgidsen opleiden om hun deelnemers de natuur écht te laten ervaren, coaches een ervaringstraining geven zodat zij de natuur óók in kunnen zetten, of om mensen in een filosofische wandeling die een natuurervaring meekrijgen ter inspiratie voor verder nadenken. Mijn achterliggende visie is steeds dat een positieve natuurervaring leidt tot een grotere betrokkenheid bij de natuur, bij jezelf en bij de ander.
Omdat we nu niet met groepen filosofisch kunnen wandelen zetten wij elke maandag, woensdag en vrijdag een filosofische en/of natuuropdracht op facebook. Deze week geïnspireerd door de filosoof Rousseau. Ik las in Wandelen, een filosofische gids, van Frédéric Gros het volgende citaat van Rousseau uit zijn De bekentenissen:
“Nooit heb ik zoveel gedacht, zo bewust bestaan en geleefd, nooit ben ik, als ik het zo mag zeggen, zo mezelf geweest, als tijdens de reizen die ik alleen en te voet heb gemaakt.” [Lees meer…]
Haal meer natuur uit je ommetje
Gelukkig mogen we nog steeds een ommetje maken en is het mooi weer. Om meer te halen uit dat ommetje hoef je echt niet naar een natuurgebied om van natuur te genieten. Ook tijdens een ommetje in de stad is genoeg natuur te beleven als je er oog en oor voor hebt. Daarom dit keer een korte oproep om dat ommetje niet te vergeten en wat handreikingen om de lente ten volle te ervaren.
Omdat het overal veel stiller is dan ´normaal´ zijn de vogels ook veel beter te horen. Zet je oren extra ´aan´ en
hondsdraf tussen de tegels
probeer eens na te gaan hoeveel verschillend vogelgezang je eigenlijk hoort. De momenteel overal aanwezige tjif tjaf doet erg zijn best gehoord te worden. En dat is niet moeilijk omdat hij zijn naam eindeloos herhaalt tjif tjaf tjif tjaf tjif tjaf…etc. Maar ook de koolmees is voor de leek te herkennen met zijn steeds herhalende geluid dat doet denken aan een ouderwetse fietspomp. De vink wiens liedje eindigt op ´biskwie´ is misschien ook te horen. Als je goed oplet is de roodborst ook makkelijk te zien. Die vliegt niet snel weg en heeft een prachtig liedje.
Wandelen, Muziek en meer
Vorige maand schreef ik over het boek Te Voet van Shane O’Mara, de Ierse neurowetenschapper die een pleidooi houdt voor wandelen als preventief medicijn. Het boek heeft veel publiciteit gekregen wat op zich al bijzonder is. Wandelen krijgt gelukkig steeds meer serieuze aandacht. Dat is ook noodzakelijk betoogd O´Mara vanwege ons zittende bestaan. We moeten onze hersenen in training houden en dat doen we het beste door elke dag te wandelen. 
Een mooie metafoor daarvoor is de door hem beschreven levenscyclus van de zakpijp. De zakpijp is een primitief diertje dat leeft langs zeekusten. In zijn jonge jaren heeft het een soort van oog, een brein en een ruggengraat. Daarmee staat hij aan het begin van de dieren met een ruggengraat zoals wij. Hij zwemt rond en vangt zijn voedsel. Het opmerkelijke van dat diertje is dat als hij ouder wordt hij zich gaat vestigen op een ondergrond. Eenmaal vast verdwijnt het oog, het brein en de ruggengraat, niet meer nodig. Zonder beweging geen hersenen. Tja.
Struinen en het gebaande pad
Alweer een boek over de gunstige effecten van wandelen. Ditmaal van een Ierse neuro-wetenschapper Shane O´Mara. Wat me vooral trof in de bespreking van zijn boek was zijn opmerking dat 2x per week naar de sportschool lang niet zo´n gunstig effect heeft op onze gezondheid dan elke dag een paar keer gaan wandelen. Nou dan gaan we op de maandagochtend maar eens niet naar de sportschool maar de uiterwaarden in. Tijdens de laatste filosofische wandeling had ik gezien dat er veel vogels op de nevengeul zaten en die wilde ik van dichterbij gaan bekijken. En dan naar de rivier gaan is altijd leuk.
Natuurlijk koos ik niet voor het gebaande pad maar begon vol goede moed aan een struin avontuur over een modderige weg. De eerste poging liep al na enkele meters vast. In mijn eentje zag ik het toch niet zitten om verder te lopen. Dan maar terug en een andere ingang proberen. Die leek beter begaanbaar. Ik strompelde en gleed me een weg door de modder en kwam bij de nevengeul aan. Daar bleef ik echter met mijn linkervoet vast zitten. Mijn hoge bergschoen verdween geheel in de modder. Met veel moeite trok ik me los uit die zuigende modder. Nog steeds in mijn eentje vond ik verder gaan toch iets te riskant. Ik zag geen toegankelijkere route richting vogels. Weer terug over dat modderige dijkje? Zucht, er zat niks anders op. [Lees meer…]
