Gisteren liep ik mijn vertrouwde rondje en werd onaangenaam getroffen door een massale boomkap. Die mooie tamme kastanje en die moerascipres die alweer bezig was schitterend rood te kleuren, om over de dikke eiken maar te zwijgen, alles lag in mootjes. De hele omgeving ondergaat een drastische verandering als die bomen weg gehaald worden. Nou is dit een door mensen gecontroleerde omgeving maar als zoiets in een natuurlijk bos gebeurt? Hoeveel kan een bos hebben voordat het een ander bos wordt?
In de ecologie is veerkracht een belangrijk thema. Een systeem is veerkrachtiger naarmate het bij verstoring weer vrij gemakkelijk in de eerdere staat terugkeert. Vorige week was de week van de werkstress. Bij mensen zien we natuurlijk precies hetzelfde. Naarmate iemand meer hulpbronnen kan inzetten en daardoor meer veerkracht heeft is een zekere mate van stress juist goed voor de creativiteit. Wanneer de veer echter te lang en te veel wordt opgerekt raakt de veerkracht eraf en raken mensen overwerkt en uiteindelijk is de burn out daar.
Blijvende verstoring van een ecosysteem zorgt bijna altijd voor een blijvende verandering van dat ecosysteem. Hoe zit dat bij mensen? Veranderen die ook blijvend? Je ziet vaak een spirituele verschuiving optreden bij mensen die langdurig in een burn out zitten. Blijf je dan nog steeds jezelf? Of heb je een transformatie ondergaan? Is verandering altijd transformatie? En heb je transformatie nodig om te veranderen?
Ik heb wel eens cursisten gehad die van totaal onzichtbaar op de eerste dag vol enthousiasme en daadkracht de laatste dag aanwezig waren. Voor mij en de groep een grote verandering. Werden ze meer zichzelf omdat ze leerden en omdat de omstandigheden veranderden? In zo´n cursusweek leek er een transformatie plaatsgevonden te hebben in ieder geval in gedrag.
In de natuur is verandering op individu niveau zeker niet altijd transformatie. De rups die vlinder wordt, de made die verandert in vlieg en de larve in een bij zijn voorbeelden van transformatie. Er is zowel een verandering in uiterlijk als in gedrag. Maar andere insecten zoals bladluizen of libellen veranderen wel maar transformeren niet. En wat dacht je van het lelijke eendje? Hij herkent zichzelf niet in de zwaan maar lijkt daar toch meer op dan op de eend. Dat is dan eerder ontwikkeling tot volwassenheid.
Iedereen heeft een eigen manier van ontwikkelen en veranderen. De enige constante in de natuur is dat niets hetzelfde blijft ´panta rhei´, ´alles stroomt´ zoals Heraclitus al honderden jaren voor onze jaartelling zei. Dat geldt ook voor ons. Vraag dus niet in reorganisaties naar transformaties van het personeel maar laat geleidelijke ontwikkeling ook de ruimte. Ga niet uit van weerstand bij mensen om te veranderen maar kijk naar hun natuurlijke manier van zich ontwikkelen. En mensen die zeggen ´zo ben ik nou eenmaal´ moet je vooral meenemen naar buiten om te laten zien dat daar eigenlijk niks ´nou eenmaal zo is´.
Welke verandering spreekt jou het meeste aan, die van rups tot vlinder of die van lelijk eendje tot zwaan? En ben je in beide gevallen nog jezelf? Of wordt je steeds meer jezelf? Reageer hieronder en wandel op 10 december mee als we het thema identiteit al wandelend gaan onderzoeken.