Samenwerken is een van de meest uitdagende aspecten van het werken in (project)teams en tussen zelfstandigen. Samen een klus klaren, samen iets nieuws tot stand brengen, klinkt prachtig maar wat is daar voor nodig? Kun je als je vrienden bent met je collega´s beter samenwerken? Wat is de bindende factor?
In de natuur zijn veel voorbeelden te vinden van samenwerking binnen soorten en tussen soorten. Hét voorbeeld van samenwerking binnen soorten is een mieren kolonie of een bijenkorf. Vele individuen die gezamenlijk een klus klaren: Zorgen voor veel nageslacht en instandhouding van de soort. Een duidelijke stip op de horizon. Weet elke individuele bij dat? Nou nee. We weten nog niet zo veel van het bewustzijn van de bij. Het lijkt vooral een collectief bewustzijn van elke korf. Daarmee wordt de stip dus nog specifieker: instandhouding van het volk van deze korf. Verdwaal je als bij per ongeluk in een vreemde korf dan ga je er aan.
Een voorbeeld van samenwerking tussen verschillende soorten in de natuur zijn bladluizen en mieren. De eerste bladluizen beginnen zich al weer te vertonen en daarmee ´ijverige mieren´. Wat doen die mieren bij die bladluizen? Let maar eens op. De mier kietelt de luis met haar voelsprieten, de luis scheidt een zoete kleverige vloeistof af, honingdauw, en dat likt de mier op. Lekker eten voor de kleine miertjes. Luizen zorgen dus voor voedsel voor mieren. Doen de mieren er iets voor terug? Ja, ze verjagen de hongerige lieveheerbeestlarven die erg veel luizen op kunnen. Win- win.
Zijn mieren daarmee vrienden van de luizen. Ik denk niet dat dat ze erg boeit. Als ze beiden maar hun eigen werk goed doen en zich ´aan de afspraken houden´. En tot ons verdriet brengen ze dan samen veel tot stand in de tuin. Zijn voorbeelden uit de natuur altijd zaligmakend? Nee, zeker niet! Als een mier haar pootje breekt wordt ze echt niet in de watten gelegd. Ze wordt gedood en aan de kleintjes opgevoerd. Lagere dieren kennen geen moreel besef zover als ik weet. Het individu doet niet ter zake.
We hebben wel in deze voorbeelden uit de natuur enkele factoren gevonden die bindend zijn voor samenwerking. Een gezamenlijk doel, werken naar je kwaliteiten en erop vertrouwen dat iedereen zich houdt aan afspraken. Nog een belangrijke component bij menselijke samenwerking is het kunnen zien van alternatieven en daarover je mond opendoen. Omdat ik visueel ben ingesteld schrijf ik ´zien´ terwijl ik bedoel zien, hoor, ruik, voel en proef. Hoe kan het anders, beter? Door al je zintuigen steeds scherp te richten op wat er nog meer is om je heen en daar ook over te berichten wordt de samenwerking dynamischer. Het komt de samenwerking dus ten goede als de verschillende zintuigen ook werkelijk worden ingezet. Mooi onderwerp voor een volgende blog.
Zijn het herkenbare elementen in de samenwerking die jij momenteel hebt? Vriendschap zit er niet noodzakelijkerwijs bij. 
Maakt vriendschap het gemakkelijker om samen, met inzet van je eigen kwaliteiten aan een doel te werken? Of juist moeilijker omdat andere emoties ook een rol gaan meespelen? Dit worden filosofische vragen die niet meer passen in deze blog.
Wil je met anderen eens doorfilosoferen over vriendschap? Wandel dan in Wageningen mee op zondagmiddag 13 april met de Filosofische wandeling over Vriendschap.
