In het vorige artikel ben ik geëindigd met de conclusie dat we een andere grondhouding tav de natuur nodig hebben dan de drie besprokenen als het er om gaat de verbinding te herstellen tussen mens en natuur. Ik besprak de despoot, de verlichte heerser en de rentmeester. Drie grondhoudingen waarbij de natuur duidelijk een ondergeschikte plaats heeft en de mens er boven staat. Hieronder het vervolg over de partner, de participant en de mysticus.
De partner gaat er van uit dat de behoeftes van de natuur gelijkwaardig zijn aan die van hem. Er is evenwicht tussen beide behoeftes. Dat kan alleen als de natuur ook een eigen intrinsieke waarde heeft, net als de mens. Bijvoorbeeld Indianen die dieren aanduiden met ´andere personen´ geven blijk van partnerschap. De mens kan voorwaarden scheppen zodat de natuur zich volgens eigen waarde kan ontwikkelen.
De participant maakt deel uit van die natuur met een intrinsieke waarde en staat er dus niet naast als partner. We zijn met de natuur verbonden zijn deelhebber van de natuur. De mens bestaat omdat al het andere bestaat. Alles is een onderdeel van het grotere geheel. De mens hoort zich te gedragen als onderdeel van het geheel en niet door te gaan met het onderwerpen van de natuur.
De meest spirituele variant is de mysticus waarbij de mens in eenheid opgaat in de natuur. Het ´ik´ valt weg.
Deze drie grondhoudingen laten een Ecocentrische benadering zien itt de vorigen die Antropocentrisch waren. Matthijs Schouten vertelde in een voordracht voor een filosofiecafé dat de gemiddelde grondhouding van de Nederlander een combinatie is van rentmeester met participant. Dit is een verschuiving tav de vorige eeuw die in de hele wereld is te zien vlgs Schouten. Hij benadrukte daarbij wel dat de werkelijke omgang met de natuur wereldwijd eerder verband houdt met de eerste twee grondhoudingen en enigszins met de rentmeester. Zie ook mijn vorige artikel.
Bieden deze drie houdingen wel openingen om als mens in verbinding te komen met de natuur? Ja, dat denk ik wel. Je staat zelf niet meer op een voetstuk als je de natuur ingaat met deze grondhoudingen. Je bent op gelijk niveau gekomen en dat is in mijn ogen noodzakelijk om echt contact te maken, echt in verbinding te komen. Het is dan ook gemakkelijker om op een natuurlijke manier met jezelf in verbinding te komen. Je bent per slot onderdeel of op zijn minst partner van de natuur.
Veel van mijn lezers hebben ´iets´ met de natuur. Hetzij als professional werkzaam in de natuur(educatie), hetzij als wandelcoach of omdat MVO steeds belangrijker wordt in de bedrijfsvoering. Ik denk dat het belangrijk is dat iedereen eens bij zichzelf nagaat waar haar grondhouding(en) uit bestaat. In die grondhouding zijn de bouwstenen gelegen van je Waarom. Althans dat is mijn overtuiging als je in je werk ´iets´ met de natuur te maken hebt. Andersom geldt het ook denk ik. Als je met mensen werkt en je doet dat ook in de natuur omdat je de meerwaarde daarvan steeds weer ondervind, zal zowel de natuur als de mens terugkomen in je missie.
Nogmaals mijn Waarom: een duurzame samenleving creëren in verbinding met elkaar en de natuur. Voor mij dus zowel natuur als mens in mijn missie. Hoe zit dat voor jou? Klopt het voor jou ook wat ik hier beweer? Laat mij weten welke grondhoudingen je bij jezelf herkent en of ze je helpen bij het formuleren van je Waarom. Ik ben benieuwd!
