Mijn werk als opleider in en met de natuur betekent werken op het snijvlak van natuur, mensen, communicatie en verbinding. Ik geloof niet zo in verbinding door kennis. Wel in verbinding door ervaring en beleving. Echter ervaring en beleving krijgen meerwaarde door het aanbrengen van betekenis, de context. En die context bestaat onder andere uit kennis.
Ik leer coaches over de natuur en ik leer natuurgidsen over beleving. Twee voorbeelden uit mijn praktijk:
Voor een coach is het niet direct belangrijk te weten dat die boom een beuk is. Totdat de coachee steeds weer bij die boom uit komt als zijn metafoor en er niet helemaal uitkomt waarom en wat die boom hem te zeggen heeft. Nou weet jij toevallig dat het een beuk is en dat een beuk weinig ondergroei heeft. Ze heeft een mooi gesloten bladerdek waarmee ze alle zonlicht voor zichzelf gebruikt en daarmee tegelijkertijd haar kwetsbare bast beschermt tegen zonlicht. `Ja, dat is het. Ik laat mijn collega´s te dichtbij komen, ze vangen mijn zonlicht. Ik wil als die beuk zijn, daarom voel ik me tot die boom aangetrokken. Ik ben veel te kwetsbaar laat anderen over me heen lopen.´ Er is weer een opening om verder te gaan. De ervaring van de coachee met de boom heeft voor hem betekenis gekregen.
De natuurgids vertelt over het bos waar de excursie plaatsvind. Waarom is er een grote diversiteit in dit bos? Hoe natuurlijk is dat en wat doet de beherende natuurorganisatie? Wat is het beleid voor de toekomst? Diverse namen van bomen passeren de revue. Tijdens de wandeling merkt de gids dat de deelnemers geen idee hebben hoe die bomen waar hij het steeds over heeft eruit zien. Hij heeft ze al een paar keer aangewezen maar dat is kennelijk niet genoeg. Voor een moderne natuurgids is het vanzelfsprekend dat hij zijn deelnemers zelf het verschil laat ontdekken tussen de verschillende bomen in het bos. Hij laat mensen de schors voelen, bladeren en vruchten vergelijken en de omgeving van de boom in kaart brengen. Mensen worden bewust van de diversiteit in het bos. Dan komt de nieuwsgierigheid, wat zijn het eigenlijk voor bomen? Met een zoekkaart worden in groepjes de bomen op naam gebracht. Het verhaal sluit daarbij vervolgens mooi aan.
Als team wandelcoach kan het aanreiken van ecologische kennis, kennis over de samenhang in de natuur tot verdieping leiden. De teamleden krijgen inzicht in hun onderlinge relatie en rol. De rotte boom blijkt ineens essentieel te zijn voor het voortbestaan van het bos. Dat kleine boompje is de toekomst en die boom met grote kroon een toevluchtsoord voor alles dat graag de bescherming van de schaduw zoekt. Samen zijn ze het bos. Ieder heeft zijn plaats en rol. Net zoals de teamleden in hun team.
Welke boom spreekt jou het meeste aan? In welke boom herken jij jezelf? En wat levert meer kennis over die boom jou aan verdieping?